Wandelen in Echt-Susteren

Bord 4 - Vergraven Landschap

Vergraven landschap: Vanaf deze plek lijkt het landschap ten O en NO helemaal vlak. Het grindpad dat vanuit Gebroek richting Doorterweg komt daalt na zo’n 100 m flink omlaag, om vervolgens 3 à 4 m lager verder te lopen. Misschien valt ook op dat de omgeving eromheen (het Kommelveld) ook veel lager ligt. Aan de randen van deze laagte is te zien dat dit niet natuurlijk is. Oorspronkelijk lag dit zeker 4 à 5 m hoger.

Wat is er gebeurd? In het begin van de jaren ’60 van de 20e eeuw zijn twee infrastructurele werken in de buurt van Echt uitgevoerd: de aanleg van de A-2 en het verhogen van de dijken van het Julianakanaal. Dit laatste was nodig omdat de sluis bij Roosteren werd opgeheven. Met als gevolg dat tussen Roosteren en Maasbracht (= einde van het kanaal) het waterpeil van het kanaal moet worden gebracht op het niveau van vóór de sluis van Roosteren. De dijken werden tot meer dan 5 m verhoogd. De grond die daarvoor nodig was werd hier weggehaald.

Ook voor de A-2 was grond nodig en dat werd zoveel mogelijk weggehaald uit de directe omgeving van het tracé. Zo kunt u op verschillende plaatsen langs de A-2 onnatuurlijke laagtes aantreffen die een overblijfsel zijn van deze praktijk. Naast het Kommelveld werd er zo ten Z van Ophoven langs de Middelsgraaf en ten NW van Echt bij Berkelaar (Bosserhof) zand afgevoerd en bleven diepe laagten van meer dan 4 m achter in het landschap.

Zand is niet het enige dat uit het landschap van en rond de Doort werd gewonnen. In de jaren ’50 en ’60 van de 20e eeuw is er in de Doort en omgeving klei gewonnen. Dit voor industriële doeleinden. Deze klei (“leim”) werd gewonnen voor de pannenindustrie in Echt. De Valk was de belangrijkste exploitant. Met name in het westelijke deel van de voormalige Maasmeander is er gegraven. De Doorter plassen zijn daar de restanten van. Verder naar het oosten onder hoeve de Horst tegen de spoorlijn aan, is er klei gewonnen door de Koning, voorheen Echt-Chaam. Hier zijn de Horster plassen van overgebleven.

De meeste kleiputten zijn opgevuld met huisvuil welke door de familie Suilen (“de Zuul”) werd opgehaald. Dit was conform de zogenaamde “opvulplicht”. Dat niet alle kleiputten uiteindelijk opgevuld werden kwam door de Hengelsportvereniging St. Jan die met name de noordelijke gaten voor opvulling kon behoeden. Het gevolg hiervan was dat de Echter gemeenschap hier jarenlang van heeft kunnen genieten. Niet enkel om er te vissen maar ook om er te zwemmen en te schaatsen en te genieten van de rijke flora en fauna. Zie de artikelen in het Jaarboek 15 van Echter Landj: Evers & Vinken, 2019. Tichelen voor de Valk. Pag, 239-244, en Locht, 2019. Twee eeuwen Doort. De bewogen geschiedenis van een landschap. Pag. 105-120.

Hagelkruis: Het kruis tegenover het 1e knooppuntenpaaltje 92 aan de Doorderweg, is een zogenaamd hagelkruis. De grootste rampen die de bevolking vroeger konden treffen waren brand en onweer gepaard met hagel. Om voor deze rampen bespaard te blijven werden kruisen opgericht meestal op een driesprong of kruispunt van wegen. De juiste oudheid van kruisen is meestal niet te bepalen.

Het kruis wordt in verband gebracht met het noodweer gepaard met zware hagelslag dat in mei 1703 de gewassen op de velden vernielde. Dit wordt echter niet met schriftelijke bronnen aangetoond. Zie het artikel in het Jaarboek 15 van Echter Landj: Theelen, 2019. Kruisen en kapellen in de omgeving van de Doort. Pag. 183-192.

Oudenhof: Aan de Doorderweg op de T-splitsing met de Doorder veldweg ligt aan de westelijke kant van de weg een weiland. Bij nadere beschouwing is er in het grasland een hoger deel te onderscheiden met eromheen een langwerpige laagte, een oude gracht. Op de hoogtekaart is het omgrachtte terrein goed zichtbaar.

Het gaat hier om een plek die in de volksmond “aan g’n Aojen Haof” heet. Hier blijkt in de late middeleeuwen een hoeve te hebben gestaan. Het complex wordt voor het eerst vermeld in 1432, toen het een leengoed van Gelre was onder de naam “de have in doirde”. Op het Kadastrale Minuutplan van 1811-1832 is Oudenhof in meerdere percelen opgedeeld met verschillend grondgebruik.

Het binnenterrein was grotendeels in gebruik als bouwland, terwijl de grachten werden gebruikt als schaapsweide en als hakhout. Zie het artikel in het Jaarboek 15 van Echter Landj: Ruijters, 2019. Oudenhof: een korte beschrijving. Pag. 131-137.